Nghệ Thuật Đối Kháng: Võ sĩ nên đặt mục tiêu như thế nào trong tập luyện?

Sự khắc nghiệt của yếu tố "thiên phú" trong võ thuật đối kháng và thể thao nói chung

Thứ đầu tiên các võ sĩ mong muốn đạt được chính là làm sao để nhanh hơn, mạnh hơn, lì lợm hơn, bền bỉ hơn... Tuy nhiên, tất cả những điều đó thuộc về thể chất - vốn là thứ trời ban.

Thiên phú nghĩa là trời ban, mà đã là trời ban thì ta không thể đòi hỏi thêm một điều gì khác nữa. Nói đúng hơn thì "trời sinh sao có vậy". Những yếu tố như nhanh, mạnh, bền vốn không thể nào vượt xa hơn giới hạn cơ thể. 

Thể chất con người là có giới hạn. Vấn đề là người ta vẫn chưa tìm ra được giới hạn của nó nên nhiều người lầm tưởng rằng con người không có giới hạn về thể chất. Những câu chuyện truyền động lực về các siêu vận động viên bứt phá giới hạn con người thực tế chỉ là câu chuyện về việc họ "tiến gần hơn" đến giới hạn thực sự của con người mà thôi.

Sự khác biệt về gien trong thành tích thể thao thế giới

Trên thế giới, người da đen với thân dưới khỏe mạnh, mật độ cơ, xương đều phát triển hơn các chủng tộc khác đã khiến họ trở thành những vận động viên đỉnh cao từ thuở mới lọt lòng. 

Gần như môn thể thao nào đòi hỏi thể chất nào cũng có những siêu sao da màu. Tất cả trừ bộ môn bơi lội. Vì mật độ cơ, xương dày lại tập trung ở thân dưới, các vận động viên da màu trở thành những kẻ học việc dưới hồ bơi bởi họ khó có khả năng nổi trên mặt nước hơn các chủng tộc khác. Bên cạnh đó, với việc có thân trên dưới khỏe, thân trên yếu, các kình ngư da đen không thể thành danh trên đường đua xanh.

Đương nhiên, để dạy bơi cho một VĐV da màu thì rất dễ, nhưng để hướng một VĐV da màu đến vinh quan trên các đấu trường bơi lội quốc tế lại là một câu chuyện gần như viễn tưởng.

Trái lại, người da trắng với phần thân trên khỏe hơn, chủng tộc này chiếm đa số thành tích trên các giải bơi lội thế giới. Bên cạnh đó, các bộ môn võ thuật hoặc các môn có tính đối kháng mạnh cũng là thiên đường cho những vđv da trắng.

Chủng tộc da vàng ngoại trừ sự khéo léo và có một thể chất cân đối hơn, họ khó có khả năng cạnh tranh trên những bộ môn thể thao lớn của thế giới như bóng đá, bóng rổ hay các môn võ thuật... Bù lại, gần như các môn thể thao đòi hỏi sự khéo léo cao độ như bóng bàn, cầu lông đã trở thành sân chơi của người châu Á.

Cũng vì thể chất thiên về khéo léo, các võ sĩ châu Á có lối đánh nặng tính kỹ thuật hơn. Trong những pha đổi đòn điên cuồng, người châu Á cũng khó mà giành chiến thắng nếu chỉ sử dụng sức mạnh thuần túy. Tuy nhiên, họ có thể chiến thắng nếu đối thủ cho họ một khoảng trống để nhảy múa. 

Như vậy, có thể nói rằng, yếu tố thiên phú của người châu Á trong việc chơi võ là khá thiệt thòi nếu so với đại đa số các vận động viên thuộc chủng tộc khác.

Mindset đúng đắn để theo đuổi võ thuật

Đừng cố đuổi theo những thứ như nhanh hơn, mạnh hơn, đó là công việc của HLV, họ sẽ tự ra bài cho bạn nhanh hơn và mạnh hơn, nếu ko có HLV phù hợp, bạn sẽ phải làm quen với chấn thương liên miên và kéo dài.

Thay vào đó, mỗi lần sparring, đối luyện, đánh gió hay kỹ thuật, hãy cứ tự hỏi rằng: "Mình cần làm gì để kỹ thuật hoàn hảo hơn nữa? Do thiếu thăng bằng? Do chưa đủ nhanh, chưa đủ mạnh, chưa đủ độ khó đoán? Hay do bị bắt bài?"

Tương tự như thế, khi đấu tập, đấu thật và sparring, đừng quá quan trọng vào chuyện thắng thua, đó là khi nào bạn chính thức bước vào sự nghiệp thì hãy coi chuyện thắng thua là lẽ sống. Còn bước đầu, bạn luôn phải tự hỏi và tìm cách trả lời các câu hỏi sau:

- Tại sao mình đánh trúng họ?

- Tại sao họ đánh trúng mình?

- Tại sao mình đánh trật?

- Tại sao họ đánh trật?

Khi hỏi được 4 câu hỏi đó ta mới có thể dễ dàng đặt tiếp những câu hỏi con:

1. Tại sao mình đánh trúng họ?

- Do mình nhanh quá họ không đỡ kịp hay do mình khỏe quá họ đỡ không nổi? Từ đó tìm cách tiếp tục khai thác tốc độ hoặc sức mạnh bản thân

- Hay do họ không thể lường trước cú đấm của mình? Từ đó ta tìm cách tiếp tục khai thác combo, đòn giả... Nếu do họ mệt mỏi? Ta tiếp tục đẩy cao nhịp độ bắt đối thủ chống trả để họ mau xuống sức hơn...

2. Tại sao họ đánh trúng mình?

- Do mình chậm quá hay do mình yếu quá, thăng bằng kém quá? Tìm cách khắc phục trong lúc tập...

- Do mình không dám đổi đòn, nhát quá? Hãy thử liều lĩnh hơn một chút

- Do mình bị lừa? Hãy tìm cách đối luyện, làm quen với nhiều bài drill combo khác nhau...

Chỉ có như thế, bạn mới tiến bộ mỗi ngày được. Còn lại, dù bạn có nhanh đến mấy, mạnh đến mấy, đó vẫn là việc phụ thuộc vào thiên bẩm. Trời sinh người này mạnh, người kia nhanh là chuyện bình thường. Bạn không thể thay đổi cơ thể của bạn, nhưng cái suy nghĩ là của chính bạn, bạn có thể thay đổi suy nghĩ của mình.

Hãy nhìn vào Lomachenko, thành thực mà nói anh không có tố chất của một võ sĩ. Cằm yếu, tay nhẹ, ngắn, chịu đòn cũng kém. Thứ duy nhất Loma có là khả năng suy nghĩ nhạy bén và anh nhạy bén hơn tất cả những người khác.

Để phát huy độ nhạy bén trời phú đó, anh làm toán, chơi sudoku, xếp gạch... Anh cũng tập trung vào footwork phức tạp và các kỹ thuật lắt léo... Tất cả hòng tận dụng tối ưu cái đầu nhạy bén hơn người của Lomacheko.

Để theo đuổi được bài tập của Loma, bạn không cần nhanh hay mạnh mà bạn cần bền bỉ và nhạy bén. Lomachenko không bao giờ có thể theo đuổi một lối đánh nào khác mà không gặp thất bại. Chỉ khi nào anh tận dụng được điểm mạnh tư duy, anh mới giành chiến thắng.