Nội tôi có một cái ví. Nó quá cũ để biết chính xác màu gì, nhưng chắc rằng nguyên thủy không phải màu xám.

Dù sao tôi cũng không bận tâm. Màu gì cũng được. Chỉ biết nó có một khóa kéo. Và nội thường nhét nó vào cái kẽ ở giát giường, ngay dưới chiếu.

Tôi sẽ đợi nội đi ra ngoài rồi lẻn vào, lật chiếu lên, nhẹ nhàng kéo khóa, luồn tay vô trỏng và "mượn" tạm vài tờ.

Thật ra tôi không làm chuyện đó thường xuyên, vì biết nó chẳng tốt đẹp gì. Chỉ là khi ham chơi bida dữ quá mà lại kẹt tiền. Và tôi cũng rất có nguyên tắc. Như nội kêu tôi đi bán cải ngọt quanh xóm. Bán được bao nhiêu, tôi mang về cho nội không thiếu một đồng.

Ngày ấy nội chỉ đưa tôi 5 ngàn ăn sáng, nhưng túi tôi lúc nào cũng rủng rỉnh. Và nhà tôi chẳng dư dả gì, song tôi tiêu xài như công tử. Một thằng nhóc cấp 2 mà túi lúc nào cũng có cả trăm ngàn, trong khi ly nước chỉ 2, 3 ngàn.

Nội có biết không? Tôi không chắc nữa. Có lẽ không. Nhưng kể cả biết, chắc chắn nội sẽ không la. Thậm chí còn cho thêm không biết chừng. Nội thương tôi lắm.

Thời thơ ấu của tôi, đi kèm những trận bida, game, tắm sông, bắt dế là vô số trận đòn thừa sống thiếu chết. Cầu kỳ, ba sẽ cột tôi vào gốc cây dừa. Bằng không ông sẽ oánh luôn tại trận bằng bất cứ thứ gì ông vớ được. Nội la bai bải, kêu ba tha cho tôi. Có lần ông bực dữ lắm, nội xin không nổi, vội ôm lấy tôi, khiến những ngọn roi hằn lên người nội.

Ngày tôi được chọn vào đội bóng rổ năng khiếu Sóc Trăng, ba khoái lắm, cỡ nào cũng cho đi. Nội thì khác, bảo không, con phải ở nhà, học hay không cũng hổng sao, miễn là con ở nhà, nội nuôi được hết.

Vài tháng ăn tập trên thành phố Sóc Trăng, nội chịu hết nổi. Nội khóc hoài, lại gọi điện kêu tôi về. Tôi cũng thương nội lắm, nhưng về sao được. Tôi ham vui quá mà. Nghĩ coi, hồi còn ở nhà dưới Kế Sách, mỗi lần xem trên TV thấy người ta chơi bóng rổ, chân tôi như gắn lò xo còn mông thì như có kiến cắn để không thể ngồi yên. Tôi chạy ra vườn vớ đại cái móc áo của nội, uốn thành vòng tròn rồi gắn lên thân cây dừa. Và tôi tập ném bằng quả banh da bóng đá.

Vậy là nội đành chấp nhận sự thật. Rồi nội sẽ còn nhớ tôi nhiều hơn bởi tôi ít về. Thành phố Sóc Trăng chỉ cách nơi tôi sinh ra chỉ 45 phút chạy xe, nhưng như một thế giới mới trong mắt thằng nhỏ Kế Sách chỉ biết đến màu bạc của dòng sông Hậu, màu xanh của dừa, màu tím vú sữa và màu vàng khô cá. Nó cũng không cần phải canh giờ để chôm tiền của nội, mà ở đội năng khiếu có lương đàng hoàng. Tiền đó cho phép nó đánh bida, chơi game thả cửa, đàn đúm tối ngày và tập tành ăn nhậu.

Cũng phải nói thêm, những ngày đầu lên Sóc Trăng, ba tôi bỏ hết vườn tược đi theo hỗ trợ tôi. Ông thuê trọ gần ký túc xá tôi ở, rồi kiếm tiền bằng công việc bảo vệ, giữ xe. Hàng ngày tôi ăn cùng đội nhưng ba vẫn sợ tôi đói hoặc ăn không quen. Thế nên mỗi tối ông lại kêu tôi ra ngoài, dẫn đi ăn hoặc tự nấu nướng. Đôi khi ông gửi vào cả thùng cơm chà bá, cả phòng ăn hổng hết.

Tôi biết ba rất thương tôi. Ông dữ đòn chỉ vì muốn tôi bớt quậy. Có lần tôi bệnh, ba đi ra đi vô không biết làm sao, cuối cùng chạy ra ngoài kiếm cá lóc về nấu cháo cho tôi mà quên mất rằng khi đó đã nửa đêm. Vậy mà ba vẫn kiếm được mới tài, rồi lui cui nấu cháo cho tôi.

Sau vài tháng, thấy tôi đã ổn định, ba mới về. Và tôi bắt đầu cuộc sống tự do, quên sạch những lời ba dặn dò, rằng nhớ ngủ sớm, rằng đừng chơi bời để giữ chân.

Lúc ấy tôi đâu có nghĩ nhiều, càng không có chút khái niệm gì về tính toán, lên kế hoạch hay tiết kiệm. Có tiền là tiêu thả cửa. Có cảm giác những đồng tiền cũng giống chủ nhân của nó, không thể nào ngồi yên trong ví để chẳng mấy chốc, nối nhau ra đi không lời từ biệt.

Khi chưa hết tháng đã hết tiền, đoán xem tôi sẽ làm gì? Phải, tôi xin tiền chị hai, người sớm trở thành nguồn thu nhập chính của cả gia đình bằng công việc hút chân không trong những bịch khô cá cơm ỏ nhà máy. Tôi cũng xin tiền ba. Nhưng chủ yếu là xin nội. Tôi nói rồi, nội thương tôi lắm.

Một lần, tôi về nhà. Dĩ nhiên, mục đích chính là để xin tiền. Nội biết tôi trên Sóc Trăng phá lắm. Nhưng nội không la. Nội cũng không một lời trách móc tại sao tôi ít gọi điện về, hay về lại đi ngay. Nội chỉ buồn.

Khi đi, nội kéo tôi lại, lần giở chiếc ví nhàu nát và kéo khóa. Trong đó chỉ còn lại đúng một tờ 50 ngàn. Nội lấy ra, bảo, nội còn có 50 ngàn, cho con nè.

Tâm trạng hụt hẫng vì mất công về nhà mà chỉ được có 50 ngàn biến mất. Thay vào đó là một cái gì đó khó tả. Lẽ ra tôi nên là người đưa tiền cho nội mới phải. Vậy mà nội chắt bóp từng đồng, ngày ngày vẫn phải chặt củi nấu cơm, nhưng không bao giờ đủ để làm đầy chiếc ví. Và tôi lại lấy đi những đồng cuối cùng.

Đó là lúc tôi biết mình phải thay đổi. Tôi bắt đầu sống có trách nhiệm, biết tiết kiệm và gửi tiền về cho nội. Mỗi lần về nhà, tôi bảo nội cứ ngồi đó đi, rồi lăng xăng làm mọi việc, từ dọn nhà dọn cửa, chở dừa đến nấu cơm.

Ngày trước, việc gì tôi cũng không động tay. Giờ thì tôi học để có thể tự làm tất cả. Ngay cả nấu cơm, thật dễ dàng khi chỉ cần bỏ gạo vô nồi cơm điện và ấn nút. Nhưng tôi không thích thế, mà ra sau nhà chẻ củi, đun bếp nấu cơm. Tôi nói bạn nghe, không có cơm nào ngon hơn thế. Chà, chỉ nghĩ đến việc lấy tóp mỡ bỏ vô chảo làm kho quẹt rồi ăn với cháy dưới đáy nồi, ta nói nó ngon bá cháy bù chét luôn.

Và trong những lần ngồi bên bếp, nghe tiếng củi nổ lách tách và nhìn khói xông lên, tôi chợt mỉm cười nhớ lại thằng nhóc "công tử dỏm" năm nào cùng "thời hoàng kim quậy phá". Tôi khác quá.

Thật ra thì so với ngày xưa, cái gì tôi cũng khác hơn trơn hết trọi. Bây giờ tôi chơi cho Saigon Heat, được khoác áo ĐTQG thi đấu ở Sea Games 30, nhưng bạn có biết, khi đến với bóng rổ, tôi chơi dở tệ.

Tôi được vào đội năng khiếu Sóc Trăng nhờ hình thể, không phải vì tài năng. Và tôi tự nhận thấy mình vừa vụng về vừa chậm hiểu, cái gì cũng dở, cái gì cũng thua kém đồng đội. Có một khoảng thời gian, tôi sợ rằng mình không thể tiếp tục.

Cho tới một ngày, tôi nghe phong thanh mình sẽ bị loại trong đợt sát hạch cuối. Thường thì tôi hay nghĩ về khả năng đó, nhưng khi biết nó sắp thành hiện thực, tôi bỗng lo lắng. Sau rồi quyết định mình phải làm điều gì đó.

Mỗi tối, tôi sẽ chạy 20-30 vòng quanh sân. Và tôi cũng ở lại để tập thêm ít nhất 2 tiếng, trong khi những người khác đã về hết. Ngoài mục đích cải thiện bản thân, tôi còn muốn thầy biết về sự cố gắng của mình.

Thành quả thu lại thật tuyệt. Thầy nhìn được thái độ quyết tâm cũng như sự chăm chỉ của tôi, bởi cửa sổ phòng thầy trông ra sân và lúc nào cũng mở (dĩ nhiên, tôi biết điều này). Đồng thời tôi cũng tiến bộ vượt bậc, để quyết định giữ tôi lại đưa ra thật dễ dàng.

Hiểu được bóng rổ và làm chủ trái bóng, tôi dần yêu nó nhiều hơn. Tôi bắt đầu sống với bóng rổ và không quan tâm bất cứ gì khác. Những khi rảnh, tôi xem Klay Thompson để học hỏi cách ném bóng và chạy chỗ, cũng học cả sự mạnh mẽ của anh ta. Bạn thấy không, mỗi khi Thompson ngã xuống, ngay lập tức anh ấy sẽ bật dậy và tìm kiếm quả bóng rồi đưa nó vào rổ.

Tôi cũng học những cú ném 3 điểm của Stephen Curry hay điểm mạnh của các ngôi sao khác. Mỗi người một chút để hoàn thiện bản thân. Tôi luôn tự nhủ phải nhanh hơn, mạnh mẽ hơn và tốt hơn nữa. Quan trọng, không bao giờ được bỏ cuộc.

Đó chính là lý do sau khi rời Sóc Trăng, tôi đến với Saigon Heat và trụ lại đến bây giờ. Ngày mới gia nhập Saigon Heat, những bài tập quá căng làm tôi đuối luôn. Nhưng sau mỗi buổi tập cực hình đó, thể lực tăng lên rõ rệt như vừa được sạc đầy pin vậy. Và tôi hiểu, phải ráng vượt qua, tiếp tục "cắm sạc" để vào sân với 100% pin.

Từ khi còn ở Sóc Trăng, tôi đã biết Saigon Heat là đội bóng thế nào. Và khi biết sẽ được chơi cho đội nổi tiếng nhất nước, tôi vui dữ lắm.

Hết vòng vòng quanh nhà, tôi lại đi quanh xóm để cố gắng giải phóng niềm vui sướng. Đêm về tôi không ngủ nổi. Cứ mỗi khi nhắm mắt lại, cảnh tượng khoác chiếc áo có dòng chữ Saigon Heat và ngọn lửa đỏ lại hiện ra. Tôi đếm từng ngày để tới thời khắc đó.

Rồi ngày ấy cũng đến. Thậm chí là hơi nhanh để tôi chưa kịp sẵn sàng. Bạn biết đấy, khoác áo Saigon Heat và chơi cho Saigon Heat là hai khái niệm rất khác nhau.

Trận giao hữu với Cantho Catfish, thầy Tony (Garbelotto) đột nhiên điền tên tôi vào đội hình xuất phát mà không hề báo trước. Một tên lính mới vừa nhập ngũ, bỗng ai đó nhét vào tay khẩu súng và bị đẩy ra chiến trường, bạn tưởng tượng được không?

Lần đầu tiên trong đời chơi một trận thực thụ với đám đông khán giả vây quanh, tôi cầm lấy quả bóng và bước vào sân như một gã ôm bom cảm tử. Tôi ở đó, nhưng thực tế là đã bay khỏi thế giới. Trên sân là một tôi khác, trôi nổi trong vô thức, hoàn toàn không nghĩ được gì, hay ý thức được những điều đang xảy ra xung quanh.

Mất hồi lâu tôi mới được kéo trở lại, nhận ra mình đang ở đâu và dần thể hiện những gì mình có thể.

Cảm giác lở lửng trên không trung này phải một thời gian mới hết. Phần vì tôi trưởng thành hơn, và phần vì tôi đã chơi với sự tự tin. Sự tự tin này không phải tự nhiên mà có. Nó được hình thành bởi nhiều yếu tố. Và tôi nghĩ rằng học tập cũng có liên quan.

Tôi vốn chưa bao giờ là một học sinh chăm chỉ. Chơi cho Saigon Heat, tôi càng có lý do để trốn học (và tôi luôn biết ơn chị Nhi quản lý, người thường xuyên phải tới trường mỗi khi giáo viên yêu cầu gặp phụ huynh). Nhưng càng ngày, tôi càng thấy rằng học tập sẽ giúp tôi đi xa hơn.

Cùng với Sagon Heat, tôi hai lần trở thành nhà vô địch VBA, trở thành nội binh đầu tiên và duy nhất đoạt giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất trận Game 4 của loạt VBA Finals 2020. Rồi tôi là một trong 12 thành viên thuộc đội hình trong mơ của tuyển bóng rổ Việt Nam tham dự Sea Games 2019, góp công vào chiến tích giành Huy chương Đồng đầu tiên của bóng rổ Việt Nam ở thể thức 5x5. Đó là những khoảnh khắc diệu kỳ mà thằng nhỏ Kế Sách, trong những buổi chiều ném quả banh da vào cái vòng tròn gắn trên cây dừa không thể tưởng tượng ra.

Bây giờ tôi đang học năm thứ 3 ở trường Đại học, và cố gắng học tiếp Thạc sỹ ngoài việc trau dồi tiếng Anh. Nó cũng tương tự như trong bóng rổ, tôi phải nỗ lực từng ngày, tiến từng bước một và chơi hết mình mỗi trận đấu.

Tôi không được phép lười biếng vì ngoài bóng rổ, tôi không có kế hoạch B. Không có nó, có lẽ tôi vẫn là một thằng nhóc quậy phá, tiêu xài hoang phí và vô trách nhiệm. Rồi thằng nhóc ấy sẽ đi nghĩa vụ quân sự và không biết làm gì tiếp theo.

Đôi khi nhìn lại, tôi vẫn nhớ tôi của trước đây. Tuy nhiên, tôi yêu tôi của bây giờ. Vì tôi được sống với niềm đam mê, có cho mình một mục tiêu, và đền đáp những người tôi yêu.

Ngoài đồng tiền thấm đẫm mồ hôi của nội còn có những đồng tiền đổi bằng sự cố gắng của tôi, trong chiếc ví có khóa kéo vẫn để ở kẽ giường, ngay dưới chiếu.