Thiên tài giản dị
Không khó để tìm ra đại diện ưu tú nhất của hội những ngôi sao bóng đá kín tiếng nhất thế giới.
Hãy lên Google Maps và gõ "Hogar de Messi". Hogar là một từ của tiếng Tây Ban Nha, dịch sang tiếng Việt nghĩa là ngôi nhà. Kết quả sẽ đưa bạn đến Castelldefels, một ngôi làng tươi đẹp nằm trên ngọn núi ở ngoại ô Barcelona. Đó là nơi Messi đang sinh sống. Nhiều người dùng Google đã đánh giá 5 sao cho ngôi nhà của "Bọ chét nguyên tử". Một tài khoản viết review ngắn gọn "Aqui vive Dios" – Nơi trú ngụ của Chúa.
Có vẻ bất thường khi đi bộ đến nhà của siêu sao bóng đá từng 5 lần giành Quả bóng vàng lại dễ như đi tìm quán ăn tối. Trong thế giới thể thao, những ngôi sao lừng lẫy nhất thường sống ở những nơi xa xỉ và bí ẩn. Tiger Woods trú ngụ tại siêu biệt thự 50 triệu USD nằm trên đảo Jupiter, bang Florida, Mỹ. Năm 2007, tay golf huyền thoại mua một khu đất rộng gần 5 ha trên đảo và tiến hành xây một ngôi nhà hoành tráng tại đây. Biệt thự ở gần biển và có cả sân golf riêng. Hay như Cristiano Ronaldo đang sống trong biệt thự được xây dựng trên một con đường riêng thuộc sở hữu của chính anh. Căn biệt thự có những lớp an ninh theo tiêu chuẩn của Liên hiệp quốc.
Nhà của Messi nằm trên một con phố bình thường. Trên đường có nhiều cây héo quắt, vỉa hè đổ nát, ô tô đỗ lộn xộn. Bưu tá đi qua, nhét một xấp thư vào hòm. Một người hàng xóm của Messi bước ra, nhận hóa đơn tiền điện 1.200 USD/tháng.
Tư dinh của Messi.
Đứng trước hàng rào nhà Messi, nghển cổ nhìn vào trong, ta có thể thấy sân bóng mini của gia đình Messi đang hoàn thiện phần thi công để phục vụ lũ trẻ nhà anh. Tư dinh của "Bọ chét nguyên tử" có hồ bơi, có ban công nhìn ra biển Địa Trung Hải.
Siêu sao bóng rổ LeBron James từng mua bánh cho cả khu phố để xin lỗi vì hàng dài xe truyền hình và người hâm mộ kéo đến nhà của anh gây phiền toái cho hàng xóm. Ở khía cạnh tương phản, Messi chỉ vẫy chào những người sống ở gần nhà anh. Và anh không bao giờ vẫy chào trước, ai chào thì anh mới chào lại.
Thầm lặng là lựa chọn của Messi, một lựa chọn khác biệt trong thế giới thể thao, nơi mà những siêu sao luôn đưa người hâm mộ đi qua những cảm xúc khá phức tạp, từ sự phấn khích vì màn trình diễn cho đến sự nhức đầu vì ồn ào hậu trường. Muhammad Ali mê làm thơ, Michael Jordan trong suốt sự nghiệp thường không chỉ phá lưới trên sân đấu, mà còn nổi tiếng với những lời công kích đối thủ ở ngoài đời, Ibrahimovic đặt bản thân lên trên tất cả còn Cristiano Ronaldo bảo rằng anh bị ghét vì quá giỏi. Tất cả những người này đều rất quan tâm đến việc truyền đạt cá tính của mình cho người hâm mộ biết.
Messi, người có thương hiệu đủ sức đe dọa tất cả vận động viên thể thao trên thế giới, chọn cho mình một lối sống lặng yên giữa thế giới tấp nập. Thanh âm của Messi thuộc về bóng đá thuần túy. Tuyệt vời nhất là thanh âm được tạo ra từ cổ họng của những người hâm mộ bị mê hoặc bởi đôi chân ma thuật của anh.
Đó là cách Messi lựa chọn để xây dựng hình ảnh. Anh là ngôi sao tuyệt vời nhất.
Hồi tháng 3 năm 2015, nhân sự kiện các ngôi sao Barca rủ nhau trưng diện để chụp hình kỷ niệm sau khi "rửa hận" Real thành công ở trận Siêu kinh điển lượt về trên thánh địa Nou Camp, nhiều người lại có dịp được chứng kiến phong cách thời trang không giống ai của siêu sao Lionel Messi.
So với các đồng đội khác như Neymar, Alves hay Adriano với những "bộ cánh" đắt tiền, hào nhoáng tỏ rõ phong cách thời trang sang trọng, lịnh lãm thì "El Pulga" lại trông như một cán bộ nhà nước về hưu với áo len cổ tròn, quần âu và chiếc giày lỗi mốt.
Thậm chí, tờ Daily Mail của Anh đã ví von Messi trong bộ đồ của mình như giáo viên dạy môn địa lý, hay thầy giáo của môn cổ vật thời tiền sử với phong cách thời trang lịch sự và nghiêm túc quá mức bình thường.
Messi kém sang trong, giữa dàn đồng đội lộng lẫy.
Được biết, khi bức hình đưa lên mạng xã hội, tiền đạo người Argentina bị chê tơi tả. Một số cư dân mạng còn thể hiện thái độ khi cho rằng: "Messi lạc loài giữa các đồng đội Barca" hay "Messi đích thực là thảm họa của thời trang hiện đại"…
Bộ cánh ấy lại càng chứng minh Messi là siêu sao giản dị nhất thế giới bóng đá. Chẳng "chải chuốt" như Cristian Ronaldo, trông Messi người ta có cảm tưởng anh chỉ như cậu thư sinh nhút nhát, ít nói. Tới mức, Messi từng hứng chịu sự chỉ trích dữ dội vì mặc quần ngố đi gặp Tổng thống Gabon.
Không thích đóng quảng cáo, không thích ngồi họp báo và chẳng bao giờ nói đến những thứ mang tầm vĩ mô
Leo Messi đứng trên một chiếc hộp. Vài mét trước mặt anh, người chụp ảnh nằm bò trên đất, hướng ống kính lên. Ngay phía sau nhiếp ảnh gia là một anh chàng cầm quả bóng để ném cho Messi tạo dáng sút. Đó là ý tưởng cho ảnh bìa của một cuốn tạp chí. Nhưng quá trình thực hiện xảy ra nhiều lỗi. Những quả ném quá cao hoặc quá thấp. Messi căn sai thời điểm ra chân. Sản phẩm không ưng ý, và sự khó chịu trên khuôn mặt Messi còn dày hơn bộ râu của anh.
Tâm trạng căng thẳng thường xuất hiện trong các buổi chụp hình và buổi phỏng vấn của Messi. Anh thực sự không thoải mái khi ở xa bóng đá, gia đình và bạn bè thân thiết. Messi không quan tâm nhiều đến những bản hợp đồng kinh doanh. Mối bận tâm hàng đầu của anh là lịch trình thi đấu và tập luyện của Barcelona và đội tuyển Argentina. Mỗi tháng, anh chỉ dành một buổi sáng cho việc tiếp xúc báo chí và tham gia đóng sản phẩm quảng cáo.
Một ngày nọ, Adidas cất công dựng một sân vận động mini để làm việc với Messi, đối tác cá nhân lớn nhất của họ trong thế giới bóng đá. Họ dựng lều, lắp đặt thiết bị ánh sáng, tủ quần áo, khu hậu cần, khu trang điểm. Mọi thứ đã được thiết lập để Messi cảm thấy thoải mái và dễ dàng thực hiện những shot hình. Nhiều giờ trước khi El Pulga đến, một người có ngoại hình giống Messi, đeo một bộ râu giả và vẽ trên người những hình thù giống "bản gốc" đã tạo dáng trước ống kính để cho ra một bộ ảnh làm mẫu cho Messi học theo.
Mọi người đều biết thời gian của Messi rất ít. Anh không bao giờ tỏ ra thô lỗ với nhà sản xuất, đạo diễn, người quay phim hay các thành viên trong đoàn. Anh luôn tỏ ra lịch sự. Nếu có gì không hài long, Messi sẽ im lặng và… đi thẳng ra ngoài.
Đạo diễn cẩn thận đến mức cho in ảnh mẫu của người đóng thế Messi lên những tấm bìa các-tông lớn. Những tấm bìa này cho phép Messi nhìn thấy rõ ràng những tư thế và hình ảnh mà đạo diễn hy vọng sẽ nhận được từ anh.
Messi liếc nhìn tấm bìa mẫu. Chuyên viên trang điểm dành 20 giây để điều chỉnh trang phục rồi tất cả bắt tay vào công việc. Messi nhảy lên chiếc hộp và bắt đầu diễn. Thế nhưng, không một động tác nào của anh ăn khớp với yêu cầu đề ra. Messi có vẻ hơi "xoắn", những động tác của anh rời rạc. Trông cực tệ.
Mất không ít công sức để có một shot hình đẹp như thế này.
"Không vấn đề gì, hãy thử lại lần nữa", nhiếp ảnh gia động viên mọi người. Nhưng kết quả vẫn chẳng cải thiện. Nhiếp ảnh gia toát mồ hôi hột. Messi cũng bắt đầu bực mình. Anh mới chỉ ở trong studio dã chiến này chưa đầy 3 phút nhưng thậm chí đến cả người đóng thế của anh cũng thấy căng thẳng.
Messi làm hỏng thêm lần nữa. Nhiếp ảnh gia phải gằn giọng khi nói chuyện với cố vấn của Messi. Không ai muốn thấy những bức hình tệ như vậy xuất hiện trên bìa tạp chí.
Đứng trên chiếp hộp, Messi dừng lại một lát như thể mới nhận ra tâm trạng của những người vây quanh mình. Sau đó, anh ngẩng đầu lên, hướng mắt về phía người ném bóng như ra hiệu tiếp tục. Vẫn trượt, nhưng cú sút ấy vẽ nên một đường cong và đi trúng vào chỗ hiểm của nhiếp ảnh gia. Người đàn ông tội nghiệp lùi lại, tất cả phá lên cười sặc sụa.
Khuôn mặt Messi không cảm xúc. Anh có thể sút tung nóc lưới từ khoảng cách 20 mét, nhưng đang bất lực với những shot hình. Sau vài lần sút tiếp theo, Messi mới có một tấm hình ưng ý. Nhiếp ảnh gia nhanh chóng chuyển sang ảnh chân dung. Nhà tạo mẫu lấy một chiếc áo khoác, nhiếp ảnh gia chụp thêm vài tấm rồi bất giác Messi rời đi. Anh bắt tay người chụp ảnh, gật đầu chào những người khác rồi bước ra khỏi cửa mà không ngoái đầu nhìn lại. Mọi người thở dài. Messi cùng đoàn thư ký biến mất trong đại sảnh.
Kết thúc rồi. Tất cả diễn ra trong 8 phút.
Messi không hay đại diện đội bóng để ngồi trả lời phỏng vấn trước trận như nhiều cầu thủ nổi tiếng. Sau trận đấu, anh cũng không thường xuyên dừng lại ở khu phóng viên để trả lời câu hỏi. Thậm chí ở trong những buổi chụp hình quảng cáo, Messi cũng nói rất ít.
Rất hiếm phóng viên hoặc tờ báo không quen thuộc có thể đặt hàng phỏng vấn Messi. Để thực hiện bài viết này, tác giả đã liên hệ với Messi và nhận được cái gật đầu. Nhưng vài tuần sau, anh đơn phương hủy bỏ mà không cần giải thích. Anh chỉ nói sẽ trả lời qua e-mail. Theo cách gián tiếp ấy, rất nhiều câu hỏi bị bỏ qua và Messi chỉ trả lời vài câu.
Thỉnh thoảng anh phá lệ một chút. Ví dụ, năm ngoái anh xuất hiện trên truyền hình Uruguay với người bạn thân Luis Suarez. Trong suốt cuộc trò chuyện, Messi hài lòng với vị trí của một người cộng sự, anh trầm ngâm và cẩn trọng như thường lệ. Chỉ đến khi chuyển sang phần thảo luận, anh mới trở nên hoạt bát hơn. Người ta hỏi anh đi tiểu đứng hay ngồi. Khi người dẫn chương trình biểu lộ sự ngạc nhiên vì biết Messi tiểu ngồi (không ít nam giới phương Tây tiểu ngồi để giữ vệ sinh), Messi bảo "Bạn chỉ cần làm theo thế này này", rồi làm động tác minh họa rất tức cười.
Thế đấy, thỉnh thoảng Messi cũng nói rất nhiều và thậm chí đề cập đến những chuyện riêng tư. Trong e-mail trả lời phỏng vấn của tác giả bài viết này, Messi khẳng định những năm gần đây anh đã bớt nhút nhát hơn trước. Anh đã làm những việc mà trước đây không thể tưởng tượng.
Messi đã xăm mình, nhuộm tóc bạch kim và để râu xồm xoàm. Đôi lúc anh cũng tỏ ra "hổ báo" trên sân. Nhưng có một điều mà Messi từ xưa đến nay vẫn thế: anh không bao giờ nói về những vấn đề mang tầm vĩ mô trong xã hội.
Sở thích của Messi là quây quần bên gia đình.
Những người cùng thời với Messi, những người có danh tiếng vươn lên tầm thế giới thường chọn nói về một điều gì đó vĩ đại hoặc ủng hộ những chiến dịch lớn lao. Mohammad Ali ủng hộ phong trào phản đối chiến tranh ở Việt Nam. Pele là đại sứ của Liên hiệp quốc cho các vấn đề môi trường và sinh thái. LeBron James đấu tranh vì công bằng xã hội. Messi, mặc dù làm rất tốt công tác từ thiện và có quan hệ mật thiết với Qũy nhi đồng Liên hiệp quốc, lại không quan tâm tới chuyện làm một cái gì đó lớn lao hơn.
Messi sắp khai trương một công viên giải trí ở Trung Quốc vào năm 2020 nhưng cũng chỉ giới thiệu về nó một cách rất ngắn gọn: "Hy vọng mọi người sẽ thấy hình ảnh gần gũi của tôi khi ghé thăm công viên". Đầu năm 2016, khi lên nhận giải thưởng Qủa bóng vàng, Messi cũng bị chê bai vì có một bài phát biểu nhạt nhòa, "như một cái máy" và không cảm xúc bằng Ronaldo.
Gần 20 năm sống ở Barcelona, anh chưa bao giờ nói tiếng Catalunya ở nơi công cộng. Messi cũng chưa bao giờ nói về phong trào độc lập ở xứ Catalan, vấn đề nóng bỏng nhất trong thời gian qua. Khi phóng viên chèn câu hỏi này trong e-mail phỏng vấn, Messi hoặc thư ký của anh đã phớt lờ.
Hoàn toàn trái ngược với Salah, người đàn ông của những hoạt động xã hội và những khoản đầu tư lớn cho quê hương, Messi chưa bao giờ thể hiện quan điểm về vấn đề ô nhiễm môi trường và tỷ lệ tội phạm gia tăng ở Argentina, càng chưa bao giờ đề cập đến kế hoạch giúp quê hương trở nên trù phú.
Đó là khuôn khổ của Messi. Anh như một con quái vật trong bóng đêm: có thể nhìn thấy nhưng không phát ra tiếng động.
Từ ngày bé đến lúc trên đỉnh vinh quang, tính cách của Messi không thay đổi
Messi bị cho là thiếu cá tính để trở thành một thủ lĩnh. Cecilia Guardati, một nhà báo người Argentina nói: "Không ai phủ nhận sự xuất sắc của Messi. Nhưng anh ấy là một người thiếu cá tính. Các biểu tượng bóng đá của Argentina không như vậy. Messi – Maradona là hai mẫu cầu thủ khác nhau một trời một vực. Messi không bao giờ có cá tính mạnh mẽ như Maradona. Người ta ghét những gì Maradona nói, nhưng lại yêu thích cách ông ta quát tháo, la hét trên sân cỏ. Messi không bao giờ làm thế".
Maradona là một người Argentina thuần túy: có tài nhưng lỗ mãng, hiếu thắng, lăng nhăng và nghiện ngập. Nhưng đã gánh cả đội Argentina tới chức vô địch World Cup 1986 còn Messi đã thua 3 trận chung kết quan trọng.
Maradona có một cá tính rất rõ ràng, một người đầy tính giải trí ngay cả khi ông ta đã treo giày từ lâu. Ngược lại, Messi dường như không có hứng thú với việc trở thành anh hùng hay kẻ phản diện. Anh nhàm chán như những video bật chế độ lặp lại trên Youtube.
Khi phóng viên hỏi về vấn đề này, Messi trả lời: "Ngày nay có quá nhiều người muốn mọi thứ luôn làm họ hài lòng. Tôi không tham gia trò chơi này". Messi lựa chọn bóng đá và chỉ bóng đá mà thôi để thể hiện bản thân. Anh giới hạn mình trong địa hạt thể thao và không gì khác. Điều đó đáng ngưỡng mộ hay là điểm yếu của Messi?
Những người biết Messi từ nhỏ đều hiểu anh rất nhút nhát. HLV của Messi thuở bé thường động viên anh sau khi ghi bàn bằng những chiếc bánh quy nhỏ. Khi ghi bàn bằng đầu, Messi sẽ được thưởng hai cái bánh. Do đó có lần Messi lùa qua hết cầu thủ đội bạn rồi gảy bóng lên và đánh đầu vào lưới để được gấp đôi phần thưởng.
Messi là chúa tể trong lòng những người yêu mến tài năng và nhân cách của anh.
Ở Barcelona cũng như vậy. HLV đầu tiên của Messi tại học viện, Xavier Llorens nói, ông biết ngay Messi là một tài năng đặc biệt khi chứng kiến quả bóng cứ dính vào chân cậu nhóc, như thể nó được nối với dây giày của Messi. "Thằng bé đặc biệt chính bởi sự nhút nhát", ông nói. Thỉnh thoảng trong phòng thay đồ Barca, các HLV và cầu thủ nhí phải kiểm tra kỹ xem Messi có ở đó không.
Cuộc phỏng vấn truyền hình quan trọng đầu tiên của Messi diễn ra vào tháng 11 năm 2003 khi anh 16 tuổi, ngay sau khi ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên nhờ mùa bóng ghi đến 36 bàn ở đội trẻ. Video cuộc phỏng vấn ấy rất đáng nhớ, không chỉ vì kiểu tóc rẽ ngôi giữa của Messi, mà còn vì sự khó chịu trông thấy của cậu bé khi ngồi ở chiếc bàn của Barca TV. Messi nói: "Ở đây cháu thấy căng thẳng hơn trên sân bóng. Cháu quên hết mọi thứ khi thi đấu. Còn ở đây thì cháu phải nói".
Nhiều năm sau, đấy vẫn là cách tiếp cận của Messi. Khi trở lại đội tuyển sau một quãng thời gian tạm giã từ, Messi không tổ chức một buổi họp báo rầm rộ để kể lể, khóc lóc. Messi chỉ đơn giản là phát đi một thông điệp ngắn, cho công chúng biết anh vẫn muốn chơi cho đội tuyển quốc gia. Đó mới là Messi thuần túy: mọi người phải tự hiểu anh đang nghĩ thế nào, không cần anh phải nói ra.
Messi trên mạng xã hội cũng thế. Anh có 89 triệu fan trên Facebook và 91 triệu người theo dõi trên Instagram. Nhưng Messi không đụng vào Twitter. Mạng xã hội này quá nhiều chữ và Messi thích hình ảnh hơn. Anh thích chia sẻ ảnh chơi đùa với 3 cậu con trai, cười tươi với cô vợ, đi dạo với đồng đội, tập luyện trên sân, chơi với con chó Hulk thay vì chia sẻ quan điểm trên Twitter.
Những người hàng xóm của Messi thích như vậy (dĩ nhiên, đâu có ai ưa một người triệu phú lắm lời sống bên cạnh). Người dân trong khu phố nói đùa với nhau rằng âm thanh duy nhất mà họ nghe thấy từ nhà Messi là tiếng nổ máy khởi động chiếc Range Rover, âm thanh từ chiếc xe có thể đánh thức đứa trẻ đang ngủ ở… Madrid. Đôi khi đấy là tiếng động duy nhất phát ra từ nhà Messi trong nhiều tuần.
Nhiều năm trước, một nhóm CĐV người Ukraine đến Tây Ban Nha, quyết định ghé thăm Castelldefels để tỏ lòng kính trọng người mà họ yêu quý. Họ mang một chiếc áo đấu của đội tuyển Ukraine và muốn tặng Messi làm quà. Họ ngồi trên vỉa hè bên ngoài ngôi nhà, chờ đợi và chờ đợi.
Ba tiếng trôi qua, hàng xóm ra thắc mắc họ có thể chờ được bao lâu. Họ đáp chờ đến bao giờ đưa được quà thì thôi. Thêm ba tiếng, hàng xóm lại đi ra hỏi thêm lần nữa. Những người hâm mộ Ukraine nhắc lại: chúng tôi phải tặng áo cho Messi bằng được. Người hàng xóm quay trở lại nhà mình với vẻ mặt ái ngại.
Sáng hôm sau, có người gõ cửa nhà hàng xóm từ rất sớm. Đó là người làm vườn của gia đình Messi. Người này kể lại rằng nhóm CĐV Ukraine đã đợi 10 tiếng đồng hồ và không thể đợi thêm. Họ đưa chiếc áo cho người làm vườn và nhờ chuyển cho Messi.
"Thế anh đã chuyển cho Messi chưa?", hàng xóm hỏi người làm vườn. Hai người nhìn nhau rồi phá lên cười vì biết rằng món quà ấy sẽ tới tay Messi nhanh hơn nếu nhóm CĐV ném thẳng vào vườn nhà anh ấy.
Người hàng xóm nhún vai một cái, vì anh biết rằng mọi người ở đây cuối cùng đã nhận ra một sự thật: không ai là hàng xóm của Messi. Tất cả chỉ là khán giả, một đám đông hàng triệu người bên ngoài chiếc kén của Messi, cố gắng đến gần nhất có thể để chứng kiến sự thanh lịch của Messi mỗi lần anh bay ra thế giới bên ngoài.
Đối với nhiều người, như thế là quá đủ. Những người hâm mộ Ukraine chỉ muốn được gần gũi, chỉ muốn nói rằng họ đã dành một ngày đứng chờ ở nơi cầu thủ hay nhất hành tinh trú ngụ. Họ chỉ muốn mở rộng bàn tay của họ và cảm thấy sự ấm áp từ ánh sáng của Messi.
Khi Messi chơi bóng, trái bóng dính chặt vào chân anh cho phép chúng ta đạt tới những giấc mơ không thể tưởng tượng, cho phép chúng ta nằm mơ ngay cả khi đôi mắt đang mở to. Nhưng khi Messi rời sân cỏ, anh tan biến vào không trung. Không có những chiến dịch quảng cáo đáng nhớ, không có thông điệp chính trí, không có lời kêu gọi hành động hay bình luận sâu sắc nào từ Messi. Với cầu thủ trầm lặng nhất địa cầu, gia đình và trận đấu bóng đá là tất cả. Phần còn lại chỉ là những thứ quá ồn ào.