Liệu Lý Tiểu Long có là một võ sĩ xuất sắc? (Kỳ 3): Võ sĩ thực thụ với tư tưởng đi trước thời đại

"Tư tưởng ông ấy vượt xa so với thời đại", Dan Inosanto - võ sư đồng thời là bạn tập lâu năm của Lý Tiểu Long, chia sẻ. Trước đây, Inosanto từng có dịp chỉ dạy cho "Người nhện" Anderson Silva, một trong những võ sĩ MMA vĩ đại nhất mọi thời. Dù quãng thời gian đối luyện cùng tài tử họ Lý đã qua từ lâu, ông Inosanto vẫn nhớ rất rõ những trải nghiệm khi ấy. "Tôi là người bị Lý Tiểu Long đánh ngã nhiều hơn bất kỳ ai khác", Inosanto cười lớn.

Cả Inosanto và nhà nghiên cứu Matthew Polly (đã đề cập ở kỳ 2) đều cho rằng Lý Tiểu Long sở hữu tốc độ đáng nể. Ông ấy là "thiên tài về chuyển động", Polly cảm thán. Khả năng ra đòn và sự đa dạng trong đòn thế của Lý Tiểu Long thậm chí còn được so sánh với "Độc cô cầu bại" Floyd Mayweather. Trong khi đó, Inosanto cho rằng phương pháp tập luyện của Lý Tiểu Long đã góp công không nhỏ trong việc tạo ra chiếc găng thi đấu nhỏ hơn và sắc hơn thời bấy giờ.

Hollywood những những thập niên 80, 90 của thế kỷ trước chứng kiến sự nổi tiếng của hai "võ sư chuyển sang diễn viên" là Steven Seagal và Jean-Claude Van Damme. Nhưng theo ESPN, Lý Tiểu Long có nhiều khác biệt với hai cái tên trên, đặc biệt ở mặt tâm thế và tầm nhìn. "Ông ấy biên đạo tác phẩm của mình với bộ óc của một võ sĩ", trang tin cho hay.

Trong buổi phỏng vấn gần đây, võ sĩ UFC Stephen Thompson thừa nhận đã học được kha khá từ các bộ phim của Lý Tiểu Long, từ mặt kỹ thuật cho tới cách ra đòn. Như trong tác phẩm "Mãnh long quá giang" vào năm 1972, Lý Tiểu Long tung một cú đá chính diện, sau đó xoay chân tấn công vào vùng đầu hạ đối thủ. Ngày nay, tuyệt kỹ này được gọi là cú đá "dấu hỏi" (question-mark kick).

Tuy nhiên, phim ảnh và thực chiến có sự khác biệt rất lớn. Mike Moh, người thủ vai Lý Tiểu Long trong tác phẩm "Once Upon a Time in Hollywood", sở hữu đai đen môn Taekwondo và còn tập cả nhu thuật Brazil. Bất chấp điều này, Moh cho rằng bản thân không thể "khơi khơi" bước lên sàn để thi đấu.

"Một số người cho rằng, 'Tôi có thể lấy chiếc đai đen của mình và hạ người khác'. Tôi nghĩ điều này thật ngớ ngẩn. Tất nhiên, tôi đã đấu tập nhưng chưa đủ đẻ bước vào võ đài. Tôi cần nhiều năm tập luyện với mục đích thi đấu thì mới có thể làm được điều đó".

Vậy làm thế nào để trả lời cho câu hỏi liệu Lý Tiểu Long có phải một võ sĩ xuất sắc hay không? Muốn tìm ra đáp án, chúng ta cần đưa võ sư họ Lý ra khỏi thời của ông. Kể từ khi UFC ra đời ra đời vào năm 1993, võ thuật đã phát triển chóng mặt. Sự đi lên của MMA thúc đẩy nhiều phái võ phải không ngừng điều chỉnh và cải tiến.

Chẳng hạn như nhu thuật Brazil (BJJ), từ môn võ của nhà Gracie đã vươn tầm trở thành một môn thiết yếu. Gần như mọi tay đấm MMA danh tiếng vào lúc này đều sở hữu nền tảng BJJ tốt. Hay là tại Karate, hệ thống tính điểm cũ kỹ cũng đã được thay đổi từ lâu. Judo cũng có nhiều bước đi lên quan trọng.

Đặt Lý Tiểu Long vào thời hiện tại rất khó bởi hệ quy chiếu có nhiều khác biệt nhưng di sản và sự hữu dụng từ những triết lý cũng như kỹ thuật của ông là điều không phải bàn cãi. Từ trước tới nay, bên cạnh Lý Tiểu Long, câu hỏi về khả năng thực chiến của Seagal, Van Damme hay Thành Long cũng được nhắc tới rất nhiều. Nhưng với Polly, Lý Tiểu Long có những điểm khác biệt.

"Lý Tiểu Long là lý do rất nhiều thế hệ môn sinh bắt đầu tập luyện võ thuật. Ông ấy không chỉ là một diễn viên mà còn như một vị Thánh vậy. Vì thế, khi bạn nói điều không hay về Lý Tiểu Long, bạn sẽ có cảm giác giống việc đang bôi xấu về một biểu tượng vậy", Polly chia sẻ.

Sức mạnh của Lý Tiểu Long cũng được mô tả rất ấn tượng. Trong cuốn sách của mình, Jesse Glover - học trò đầu tiên của Lý Tiểu Long - đã chia sẻ chi tiết về trận đấu giữa tài tử họ Lý với Noichi Yakachi. Cụ thể, ông tung 2 cú đấm khiến đối thủ người Nhật Bản "bay lên không trung tới 1,8 mét". Thông tin trên cũng được Polly xác nhận sau này.

Tại một giai thoại khác, Lý Tiểu Long từng tung cú đấm 1 inch khiến một người đàn ông nặng 100 kg bay xa hơn 2 mét. Ở giải karate ở Long Beach, ông cũng từng đấm VĐV hạng nặng Joe Lewis ngã ra xa.

Thời của Lý Tiểu Long, việc tham gia những giải đấu đi ngược lại quan điểm của võ truyền thống, nơi đề cao sự phát triển ở bên trong, tự đối đầu với những cái không tốt, cái dở của bản thân. Điều này phần nào khiến kinh nghiệm thượng đài của nhiều võ sư vào thời điểm đó gần như không có.

Lý Tiểu Long may mắn là một ngoại lệ. Nam diễn viên của "Long tranh hổ đấu" hiểu rằng việc thi đấu là điều cần thiết để kiểm tra bản thân và thường xuyên đánh tập cùng những bạn tập nổi tiếng. Huyền thoại võ thuật Gene LeBell cũng thừa nhận điều này. "Bạn có thể đấm một bao cát thế nào cũng được. Nếu không bị tấn công lại, bạn sẽ chẳng thể là một võ sĩ hoàn hảo".

Tất nhiên, việc Lý Tiểu Long có thể là một võ sĩ giỏi hay không là điều lúc này chúng ta chỉ có thể phân tích về mặt lý luận. Nhưng dựa vào những trận đấu thực chiến, triết lý võ thuật của Lý Tiểu Long, có lý do để tin ông đủ sức trở thành một cái tên đáng gờm nếu bước lên võ đài chuyên nghiệp.

"Ông ấy là võ sĩ MMA đúng nghĩa đầu tiên. Ông ấy không đặt niềm tin vào một môn võ duy nhất. Ông ấy biết điểm mạnh, điểm yếu của tất cả mọi thứ", cựu võ sĩ King Mo Lawal đánh giá.

Theo ESPN